CERN is 'n Europese organisasie was navorsing op partikels (die boustene van materie) doen. Die organisasie is gehuisves ten weste van Genève op die grens tussen Frankryk en Switserland.
Lugfoto van CERN se geboue.
██ Stigtingslande ██ Lande wat later aangesluit het
CERN is 'n Europese organisasie was navorsing op partikels
(die boustene van materie) doen. Die organisasie is gehuisves ten
weste van Genève op die
grens tussen Frankryk en
Switserland.
CERN was oorspronklik 'n afkorting vir Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europese Raad vir Kernondersoek). Op 29 September 1954 word 'n akte geteken wat die raad ontbind en met l'Organisation européenne pour la Recherche nucléaire (Europese organisasie vir kernondersoek) vervang. Tans word na CERN verwys as die Laboratoire européen pour la physique des particules (Europese laboratorium vir partikelfisika). Die oorspronklike naam, CERN het dus al die jare behoue gebly en dra opsig self nie meer enige betekenis nie.
Een van CERN se bekendste uitvindings is die wêreldwye web (www) wat deur twee van hulle informatici, die Engelsman Tim Berners-Lee en die Belg Robert Cailliau begin is.
Ongeveer 3000 mense werk (in 2003) voltyds by CERN. Daarnaas neem ongeveer 6500 wetenskaplikes (van 500 universiteite uit 80 lande) aan die eksperimente wat daar uitgevoer word deel. Hierdie eksperimente vind in een van hulle ses partikelversnellers plaas. Met die eksperimente word gepoog om insig te kry in hoe materie opgebou is: uit watter partikels dit bestaan en wat se kragte dit bymekaar hou.
Die ondersoek word gedoen deur middel van partikelversnellers, waarmee partikels tot amper die spoed van lig versnel word voordat dit met mekaar bots. Gedurende die impak breek die partikels in quarks op. Hierdie eksperimente word gedoen om teorieë te vind wat die 4 fundamentele kragte (elektromagnetiese krag, swaartekrag, swak kernkrag en sterk kernkrag) kan verklaar ten opsigte van 'n enkele elementêre krag.
Op hierdie oomblik word aan 'n nog groter partikelversneller, die Groot Hadron-versneller gewerk. Die versneller het in September 2008 operasioneel geword. Daar word gehoop om die Higgs boson in die versneller te vind. Die Higgs boson is 'n partikel wat ander partikels massa gee, en is die laaste partikel in die standaardmodel van materie wat nog nie geobserveer is nie.
Die lande wat CERN in 1954 gestig het is:
Lande wat daarna toetree of CERN verlaat het:
In 2003 was daar 'n totaal van 20 lande by CERN betrokke.
Naas bogenoemde lede behoort daar ook 'n aantal toeskouerlande aan CERN. Hierdie lande mag die bestuursvergaderings bywoon en die notules kry, maar het geen stemreg nie. Die status is ideaal vir lande wat nie lede kan of mag word nie, maar wel graag wil deelneem. Die huidige toeskouerlande is:
Naas lede en toeskouers neem wetenskaplikes uit verskeie ander lande aan CERN se eksperimente deel. Suid-Afrika word in die groep verteenwoordig. Hulle is:
Algerië | Argentinië |
Armenië | Australië |
Azerbeidjan | Brasilië |
Kanada | Sjina |
Ciprus | Estland |
Georgië | Ierland |
Indië | Iran |
Kroasië | Marokko |
Mexiko | Oekraïne |
Pakistan | Peru |
Roemenië | Serwië |
Slowenië | Republiek van Sjina |
Wit-Rusland | Ysland |
Suid-Afrika | Suid-Korea |
Koördinate: </span>
Kategorie:Laboratoriums
ar:سرن az:CERN bg:CERN bn:সের্ন ca:Consell Europeu per a la
Recerca Nuclear cs:Evropská organizace pro jaderný výzkum cv:CERN
cy:CERN da:CERN de:CERN el:CERN en:CERN eo:CERN es:Organización
Europea para la Investigación Nuclear eu:CERN fa:سرن fi:CERN
fr:Organisation européenne pour la recherche nucléaire ga:CERN
gl:Consello Europeo para a Investigación Nuclear he:CERN hi:सर्न
hr:CERN hu:CERN id:CERN is:CERN it:CERN ja:欧州原子核研究機構 ka:ატომური
კვლევების ევროპული ორგანიზაცია ko:유럽 입자 물리 연구소 la:CERN lb:CERN
lt:CERN mk:CERN ms:CERN nl:CERN nn:CERN no:CERN pl:CERN
pt:Organização Europeia para a Investigação Nuclear ro:CERN ru:CERN
scn:CERN sh:CERN simple:CERN sk:Európska organizácia pre jadrový
výskum sl:Evropska organizacija za jedrske raziskave sr:CERN
sv:CERN th:เซิร์น tr:Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi uk:CERN
vi:CERN zh:歐洲核子研究組織 zh-min-nan:CERN
<a href='http://af.wikipedia.org/wiki/CERN'
target='_blank' rel='nofollow' style='font-size: 90%'>Text of
this article is based on Wikipedia article «CERN»</a>