Deir el-Bahari of Dayr el-Bahri (Arabies: الدير البحري, "die Noordelike Klooster") is ’n kompleks van dodetempels op die westeroewer van die Nylrivier in Egipte, oorkant Luxor. Dit is deel van die Thebaanse dodeakker, ’n Unesco-wêrelderfenisgebied.
Die eerste tempel wat op die terrein gebou is, was dié van Mentoehotep II van die 11de Dinastie. Dit is in die 15de eeu v.C. gebou. Tydens die 18de Dinastie het Amenhotep I en Hatsjepsoet ook tempels op die terrein laat bou.
Mentoehotep II, die farao van die 11de Dinastie wat Antieke Egipte aan die begin van die Middelryk weer verenig het, het ’n baie buitengewone begrafniskompleks laat bou. Sy dodetempel is gebou op verskeie vlakke in die baai van Deir el-Bahari. Dit is bereik deur ’n pad van 16 meter breed wat gelei het vanaf ’n tempel in die vallei wat nie meer bestaan nie.
Die tempel bestaan uit ’n voorhof wat aan drie kante deur mure omsluit word en ’n terras met ’n groot struktuur wat die oerheuwel kan voorstel wat uit die waters van chaos ontstaan het. Die tempel kyk oos en word dus waarskynlik verbind met die sonkultus van Ra en die herlewing van die koning.
’n Opening lei na ’n ondergrondse gang met ’n standbeeld van die farao. Aan die agterkant van die voorhof en terras is pilare wat versier is met bootoptogte, jagtonele en militêre veldtogte.
Verskeie standbeelde van sy vroue en kinders is ook ontdek. Sy dogters was die priesteresse van Hathor, een van die hoof-begrafnisgodinne. Ses sarkofage van koninginne is ook gevind. Daar is ’n tonnel wat vir 150 meter na onder loop tot in ’n grafkamer met ’n altaar en die houtkis van Mentoehotep. ’n Diep skag lei na onvoltooide kamers wat waarskynlik aanvanklik bedoel was as die koning se grafkelder. ’n Toegedraaide beeld van die farao is hier ontdek.
Die fokuspunt van die kompleks by Deir el-Bahari is die Djeser-Djeseroe ("allerheiligste"), die dodetempel van Hatsjepsoet. Dit is ’n struktuur met suile wat gebou is ter ere van Amoen.
Djeser-Djeseroe is geleë op ’n reeks terrasse met suile wat bereik kan word met lang opgange wat eens omring was deur tuine. Dit is gebou teen ’n krans wat daaragter uitsteek en word algemeen beskou as "een van die onvergelykbare tempels van Antieke Egipte".
Die ongewone uitleg van Hatsjepsoet se tempel kan verduidelik word aan die hand van die ligging daarvan, in die vallei van Deir el-Bahari en omring deur hoë kranse. Die terrasse gee vandag slegs ’n geringe aanduiding van die oorspronklike bedoeling van die argitek. Die meeste van die ornamente is weg – die standbeelde van Osiris voor die suile van die boonste kollonade, die sfinkslane voor die hof en die staande, knielende en sittende standbeelde van Hatsjepsoet; dit is alles vernietig in ’n veroordeling van die farao ná haar dood. Die argitektuur is ook aansienlik verander as gevolg van inkorrekte rekonstruksiewerk in die 20ste eeu.
In 1997 is 58 toeriste en vier Egiptenare deur Islamitiese terroriste afgemaai op die terrein in wat bekend geword het as die Luxor-slagting. Dit het gelei tot ’n afname van toerisme in die omgewing.
